Het gebouwenpaspoort wint steeds meer terrein. Dit heeft te maken met het feit dat circulariteit, duurzaamheid en transparantie centraal staan in de bouwsector. Dit digitale document biedt inzicht in de samenstelling, prestaties en herbruikbaarheid van gebouwen en hun materialen. Het gebouwpaspoort is niet alleen een instrument voor circulair bouwen, maar ook een middel om te voldoen aan wetgeving, ESG-rapportages, en om efficiënt te werken binnen vastgoedbeheer.
Wat is een gebouwpaspoort?
Een gebouwpaspoort is een digitaal overzicht van alle relevante informatie over een gebouw: van gebruikte materialen en installaties tot energieprestaties, onderhoudshistorie en juridische kenmerken. Het paspoort bevat vaak ook materialenpaspoorten, waarin per bouwdeel wordt aangegeven welke grondstoffen zijn toegepast en hoe deze hergebruikt kunnen worden
1. Het doel? Transparantie in de hele levenscyclus van een gebouw – van ontwerp tot sloop – en het stimuleren van hoogwaardig hergebruik.
Waarom is het gebouwpaspoort nu relevanter dan ooit?
Volgens de Dutch Green Building Council (DGBC) zijn er in 2025 meerdere trends die het gebouwpaspoort urgent maken
- Europese regelgeving zoals de EU Taxonomie en CSRD vereist steeds meer inzicht in materiaalgebruik en milieuprestaties.
- Gemeenten zoeken naar manieren om hun vastgoedportefeuille circulair te waarderen, mede door financiële druk.
- De energietransitie vraagt om slimmere installaties en minder verspilling.
- Er is een groeiende behoefte aan transparantie vanuit producenten en leveranciers.
Daarnaast is er een duidelijke beweging richting digitale gebouwpaspoorten, zoals onderzocht door PBLQ en Contakt in opdracht van de Rijksoverheid.
Toepassingen van het gebouwpaspoort
1. Circulair bouwen en slopen
Een gebouwpaspoort maakt het mogelijk om bij sloopprojecten vooraf te bepalen welke materialen vrijkomen en hoe deze hergebruikt kunnen worden. Dit verhoogt de circulaire restwaarde van vastgoed.
2. Verduurzaming en onderhoud
Door inzicht in installaties, energieprestaties en materiaalgebruik kunnen vastgoedbeheerders gerichter investeren in verduurzaming en onderhoud.
3. Waardering en taxatie
Het gebouwpaspoort ondersteunt bij het bepalen van de waarde van materialen, wat relevant is voor taxaties, financiering en ESG-rapportages.
4. Wetgeving en compliance
Hoewel het gebouwpaspoort nog niet wettelijk verplicht is, pleiten experts voor verankering in regelgeving. Het IBR stelt dat nieuwe wetgeving nodig is om het paspoort verplicht te stellen en zo circulariteit te stimuleren.
Lees ook:
Praktijkvoorbeelden
- Brainbay Gebouwpaspoort: Deze tool biedt vastgoedprofessionals toegang tot alle relevante gebouwdata, van energielabel tot bodemloket. Het is gekoppeld aan taxatiesoftware Flux en wordt inmiddels ook buiten NVM-leden beschikbaar gesteld.
- Platform CB’23: Ontwikkelde leidraden voor paspoorten in de bouw, waarin het gebouwpaspoort een unieke ID krijgt en gekoppeld wordt aan assetmanagementsystemen.
- Cirkelstad & Madaster: Werken aan integratie van materialenpaspoorten in gebouwpaspoorten, zodat circulariteit meetbaar en traceerbaar wordt.
Materialenpaspoort als onderdeel van het gebouwpaspoort
Een materialenpaspoort is een digitaal document dat inzicht geeft in de samenstelling, locatie en kwaliteit van materialen in een gebouw. Het helpt bij:
- Herbruikbaarheid van materialen
- Milieuprestatieberekeningen (MPG)
- Circulair ontwerpen
Volgens DigiGO, de formele beheerder van materialenpaspoorten, zijn gestandaardiseerde formats essentieel voor sectorbrede toepassing.
Beleidsontwikkelingen en toekomst
De Rijksoverheid onderzoekt de kansen en risico’s van het digitaal gebouwpaspoort en werkt aan een implementatiestrategie. Tegelijkertijd pleiten organisaties zoals DGBC en CB’23 voor integratie in nationale en Europese regelgeving. De verwachting is dat gebouwpaspoorten in de komende jaren een standaard onderdeel worden van bouwprojecten, vastgoedbeheer en gemeentelijk beleid.
Voordelen op een rij
- Transparantie over materiaalgebruik en prestaties
- Efficiëntie in beheer, onderhoud en taxatie
- Ondersteuning bij circulariteit en duurzaamheid
- Voorbereiding op toekomstige wetgeving
- Verhoogde restwaarde van vastgoed
